Voortbouwend op de principes van het actieplan voor de circulaire economie voor een schoner en concurrerender Europa,n keurde de regering eind december 2021 het Federaal actieplan circulaire economie 2021-2024 goed met 25 maatregelen, waaraan er nog 6 werden toegevoegd in september 2022. Dit federaal plan bevat acties om van het lineaire model van "ontginnen-produceren-consumeren-weggooien" af te stappen en naar een circulaire economie te evolueren. Dit circulaire model houdt rekening met de eindigheid van onze natuurlijke hulpbronnen en is hierdoor veerkrachtiger. Een circulaire economie is ook beter aangepast om de huidige economische, geostrategische en milieu-uitdagingen te confronteren.
De maatregelen in dit actieplan focussen op de sectoren en productgroepen met de grootste ecologische voetafdruk en het meeste circulariteitspotentieel. Concreet zijn de maatregelen gericht op:
- promoten van circulaire producten en diensten,
- stimuleren van circulaire productie- en consumptiepatronen
- voorzien van de juiste instrumenten om de overgang naar een circulaire economie
- evalueren van de vooruitgang
De maatregelen houden rekening met de volgende prioriteiten:
- Inzetten op concurrentievermogen en de creatie van kwaliteitsvolle jobs
Verschillende studies die het economisch potentieel van de circulaire economie voor België berekenen komen tot gelijkaardige conclusies: meerdere tienduizenden nieuwe jobs en een economische winst van miljarden euro’s.
- Klimaatverandering en biodiversiteitsverlies bestrijden
Door het hergebruik en de recyclage van consumptieproducten te promoten, streeft de circulaire economie naar een sterke vermindering van de ontginning en verwerking van grondstoffen. Deze veroorzaken meer dan de helft van de koolstofuitstoot in de wereld. Het circulair model levert een bijdrage aan de strijd tegen de klimaatverandering en de strijd tegen de aantasting en vernietiging van ecosystemen.
- Minder afhankelijk worden van de grondstoffenvoorziening
Aangezien België weinig grondstoffen heeft, is het sterk afhankelijk van ingevoerde grondstoffen. Deze worden bovendien steeds schaarser worden met prijsschommelingen als gevolg. Een van de grootste uitdagingen is dan ook een efficiënter gebruik van grondstoffen én een vlottere terugwinning en hergebruik van materialen.
- Mensen betrekken bij het transitieproces
Het plan wil burgers de mogelijkheid bieden om mee te werken aan de transitie naar een circulaire economie. Als ze beter ingelicht zijn over de milieu-impact en duurzaamheid van de producten die ze consumeren, kunnen consumenten duurzame aankopen doen die goed zijn voor de planeet, zonder misleid te worden door greenwashing.
Dit plan is een aanvulling op de acties van de gewesten op het vlak van circulaire economie:
- Waals Gewest: https://economiecirculaire.wallonie.be
- Vlaams Gewest: https://vlaanderen-circulair.be
- Brussels Hoofdstedelijk Gewest: http://www.circulareconomy.brussels