Op deze pagina vindt u de belangrijkste informatie over de paramedische beroepen.
De paramedische beroepen zijn beroepen die deel uitmaken van de erkende gezondheidszorgberoepen in België. Dit betekent dat zij handelingen mogen stellen die behoren tot het domein van de gezondheidszorg.
Voor elk beroep wordt omschreven welke handelingen men precies mag uitvoeren en onder welke voorwaarden ze mogen uitgevoerd worden.
De paramedische beroepsbeoefenaars verrichten handelingen die verband houden met de diagnose of met de behandeling van een patiënt, maar ze stellen zelf geen medische diagnose. Vaak werken ze op voorschrift en/of onder toezicht van een arts, van een apotheker of van een tandarts.
Voor elk paramedisch beroep wordt omschreven wat de minimale opleiding is die men moet volgen om het beroep te mogen uitoefenen. Alle paramedische beroepsbeoefenaars moeten zich bijscholen om hun beroepskennis en -vaardigheden te onderhouden en bij te werken.
- Bekijk de video's van de campagne "Zichtbaarheid van paramedische beroepen"
-
1. Ambulancier niet dringend patiëntenvervoer
Download de video Ambulancier niet dringend patiëntenvervoer
2. Audioloog en audicien
Download de video Audioloog en audicien
3. Diëtist
4. Ergotherapeut
Download de video Ergotherapeut
5. Farmaceutisch-technisch assistent
Download de video Farmaceutisch-technisch assistent
6. Logopedist
7. Medisch laboratorium technoloog
Download de video Medisch laboratorium technoloog
8. Mondhygiënist
Download de video Mondhygiënist
9. Orthopedisch technologen
Download de video Orthopedisch technologen
10. Orthoptist en optometrist
Download de video Orthoptist en optometrist
11. Podoloog
12. Technoloog medische beeldvorming
Hieronder vindt u enkele veel gestelde vragen:
- Welke paramedische beroepen bestaan er in België?
- Waar vindt u de lijst met personen die een paramedisch beroep mogen uitoefenen?
- Wat is het verschil tussen een visum, een erkenning en een derogatie?
- Hoe kan u een erkenning of een derogatie aanvragen?
- Hoe krijgt u uw visum?
- Zijn de paramedici verplicht om een bijscholing te volgen?
- Welke adviesorganen bestaan er voor de paramedische beroepen?
- Waar vindt u statistieken in verband met de beoefenaars van de paramedische beroepen in België?
- Welke deontologische regels zijn van toepassing op de paramedische beroepen?
- Wat kan u doen indien u een klacht heeft in verband met gezondheidszorgbeoefenaars?
De lijst van de paramedische beroepen omschrijft de paramedische beroepen als de verrichting van bepaalde technieken. Daarna werden de beroepstitels bepaald:
- Ambulancier niet dringend patiëntenvervoer (voor de uitoefening van het vervoer van patiënten, buiten het kader van de dringende geneeskundige hulpverlening)
- Audioloog en Audicien (voor de uitoefening van de audiologie)
- Orthopedisch technologen (voor de uitoefening van orthopedische technologie)
- Diëtist (voor de uitoefening van de diëtetiek)
- Ergotherapeut (voor de uitoefening van de ergotherapie)
- Farmaceutisch-technisch assistent (voor de uitoefening van de apothekers-assistentie)
- Logopedist (voor de uitoefening van de logopedie)
- Medisch laboratorium technoloog (voor de uitoefening van de medische laboratoriumtechnologie)
- Mondhygiënist (voor de uitoefening van de mond- en tandzorg)
- Orthoptist en optometrist (voor de uitoefening van de oogzorg)
- Podoloog (voor de uitoefening van de podologie)
- Praktijkassistent (voor de uitoefening van de praktijkassistentie)
- Technoloog medische beeldvorming (voor de uitoefening van de medische beeldvorming)
De nominatieve lijsten van de zorgberoepsbeoefenaars (Excel bestand) zijn verwijderd van de website.
Dankzij onze zoekmotor voor burgers kunt u nagaan of een beroepsbeoefenaar het recht heeft om een erkende beroepsactiviteit te mogen uitoefenen in de gezondheidszorg in België en voor welke specialiteit. Er bestaat ook een zoekmotor voor de werkgevers (bereikbaar alleen voor de vertegenwoordigers van een organisatie/onderneming).
Beide zoekmotors zijn beschikbaar op onze homepage onder de rubriek “Een erkend beroepsbeoefenaar zoeken”.
Een visum is een attest dat aantoont dat u het beroep (of een deel van het beroep) mag uitoefenen. Het is een ‘licence to practice’. U heeft het nodig om te kunnen werken.
Een erkenning is een attest dat aantoont dat u een beroepstitel mag dragen. U ontvangt deze erkenning wanneer u voldoet aan de vereiste kwalificaties en competenties. Hiervoor moet u een aanvraag indienen.
Een derogatie of een voordeel op basis van verworven rechten is een attest dat aantoont dat u bepaalde welomschreven prestaties en/of handelingen van een paramedisch beroep mag uitvoeren, en dit onder dezelfde voorwaarden als de beoefenaar van het paramedisch beroep. Indien u gedurende een bepaalde termijn voor de publicatie van de lijst van handelingen van een bepaald paramedisch beroep bepaalde prestaties en/of handelingen van dit paramedisch beroep heeft uitgeoefend, kan u een aanvraag indienen om deze prestaties en/of handelingen te blijven uitoefenen, zonder dat u een erkenning heeft. Indien u beschikt over een derogatie mag u de beroepstitel niet dragen.
De erkenningen en derogaties worden toegekend door de Gemeenschappen.
- Voor Nederlandstalige dossiers kunt u terecht bij de Vlaamse Gemeenschap.
- Voor Franstalige dossiers kunt u terecht bij de Franse Gemeenschap.
- Voor Duitstalige dossiers kunt u zich wenden tot de Duitstalige Gemeenschap.
Nadat u een erkenning of een derogatie hebt ontvangen van één van de Gemeenschappen, ontvangt u automatisch uw visum van de FOD Volksgezondheid. U hoeft dus zelf geen stappen te ondernemen naar ons toe: het is de desbetreffende Gemeenschap die uw dossier opvolgt.
U heeft voortaan ook zelf toegang tot uw visum op ons downloadportaal van zodra dit werd toegekend. U kunt het op ieder moment eenvoudig downloaden met uw elektronische identiteitskaart (eID) of met de app “Itsme”.
Indien u over een buitenlands diploma beschikt, dient u wel een visum aan te vragen om in België te kunnen werken. U volgt dan deze procedure.
Alle paramedische beroepsbeoefenaars zijn verplicht om een bijscholing te volgen, waarmee ze hun beroepskennis en -vaardigheden onderhouden en bijwerken, en hun beroepsuitoefening op een optimaal kwaliteitsniveau behouden. Deze verplichting tot bijscholing wordt omschreven in het koninklijk besluit van het betreffende beroep. De bijscholing kan zowel bestaan uit persoonlijke studie als uit deelname aan vormingsactiviteiten. Voor sommige beroepen wordt een minimum aantal uren bijscholing per jaar bepaald, voor andere beroepen nog niet.
Er is geen verdere wettelijke uitwerking van deze verplichting tot bijscholing, er wordt dus niet bepaald welke activiteiten precies in aanmerking komen, wie de activiteiten mag organiseren, enz. Het is de persoonlijke verantwoordelijkheid van elke paramedische beroepsbeoefenaar om een bijscholing te volgen die hem of haar toelaat de kwaliteit van zijn eigen praktijk te behouden of te verbeteren.
Sinds de inwerkingtreding van de wet van 22 april 2019 inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg moeten alle beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg een portfolio bijhouden, met daarin de gegevens die nodig zijn om aan te tonen dat zij over de nodige vaardigheden en ervaring beschikken om hun beroep uit te oefenen (met inbegrip van gegevens over permanente vorming). Het portfolio kan worden gecontroleerd door de Federale Commissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg.
Bij de FOD Volksgezondheid is er één adviesorgaan dat de minister adviseert over de uitoefening van de paramedische beroepen: de Federale Raad voor de Paramedische Beroepen. Sinds de publicatie van de wet van 18 mei 2024 zijn de taken van de Technische Commissie voor de Paramedische beroepen overgedragen aan de Federale Raad voor de paramedische Beroepen. Deze wet is in werking getreden op 9 juni 2024.
Op de website van de Federale Raad voor de paramedische Beroepen kan u de verschillende adviezen terugvinden die uitgebracht werden over de paramedische beroepen.
Op de website van de Planningscommissie Medisch aanbod kan u alle gegevens terugvinden via het tabblad 'publicaties'. U kan verder filteren naar “beroep” en “jaar van publicatie”.
U kan op die website jaarstatistieken terugvinden die informatie geven over het totaal aantal beroepsbeoefenaars gemachtigd om het beroep uit te oefenen en de jaarlijkse instroom van nieuwe beroepsbeoefenaars. Daarnaast worden ook rapporten gepubliceerd die informatie geven over het totaal aantal beroepsbeoefenaars actief op de Belgische arbeidsmarkt (zowel binnen en buiten de gezondheidszorg).
Meer informatie over de verzameling, de analyse en de verwerking van de gegevens over het aantal gezondheidszorgberoepsbeoefenaars kan u terugvinden op de pagina planning van de arbeidskracht.
Er bestaat geen algemene deontologische code voor de paramedische beroepen. Voor sommige beroepen werd een code opgesteld, bijvoorbeeld op initiatief van de beroepsverenigingen.
Er bestaat momenteel geen Orde voor de paramedische beroepen, die zou kunnen tussenkomen bij deontologische vragen.
Indien u een klacht heeft over een gezondheidszorgbeoefenaar, moedigen we u aan om de klacht in eerste instantie onderling te bespreken en uit te klaren. Vaak berust het probleem op een misverstand dat met een eenvoudig gesprek verholpen kan worden.
Heeft u een klacht omdat u denkt dat uw patiëntenrechten niet werden gerespecteerd, dan kunt u terecht bij een bevoegde ombudsdienst.
Heeft u een klacht over de fysische en psychische geschiktheid van een beroepsbeoefenaar of vermoedt u dat iemand het beroep onwettig uitoefent, dan kunt u terecht bij de Federale toezichtscommissie op de praktijkvoering in de gezondheidszorg.